VWO – Scheikundejongens

Het VWO eindexamen scheikunde, editie 2011

Veel scholieren zullen opgelucht ademhalen dat hun eindexamen scheikunde er in elk geval op zit. Vorig jaar nam ik zelf ook de moeite om het eindexamen scheikunde helemaal te maken en netjes op te schrijven, maar daar heb ik dit jaar wat weinig tijd voor. Ook ligt mijn Binas helaas 10⁶ meter bij mij vandaan, dus dat schiet niet op. Toch heb ik het examen wel doorgenomen, en zijn de volgende dingen mij opgevallen.

Vorig jaar vond ik het examen al aan de lange kant, maar dit keer is het nóg langer: elf pagina’s en 27 vragen. Het aantal vragen is misschien niet eens zo het probleem, maar het vele leeswerk werkt wel vertragend. Misschien kan het cito eens proberen om de vragen wat compacter te formuleren?

Net als vorig jaar, zat er ook dit jaar weer wat flauwe biochemie in het examen. Structuurformules uit Binas overtekenen kan iedereen wel, dus dat mag voortaan achterwegen blijven. Een stuk leuker vond ik de vragen over acrylamide. Wie onze post over superlijm had gelezen, wist in elk geval hoe deze polymerisatie werkte. Ook de link met kookchemie in de vorm van de Maillardreactie, de reactie die zorgt voor het bruinkleuren van voedsel tijdens het bakken, vond ik leuk. In diezelfde categorie valt ook de vraag over waarom spinazie en vis een slechte combinatie is.

Helaas voor de leerlingen zat er dit jaar wel weer wat zuur/base-rekenwerk in het examen, maar het was gelukkig niet zo veel. Een titratie-vraag bleef gelukkig uit. Redox was net als de vorige keer weer aanwezig, waarbij leerlingen dit keer zelf een halfreactie moesten opstellen. Toen ik nog scholier was, vonden we dit altijd lastig.

Al met al lijkt het ook dit jaar weer een behoorlijk lastig en lang examen te zijn geworden. Dat vond ik (en vele scholieren) vorig jaar ook, toen was de N-term 1,6. De normering van de eindexamens van dit jaar zal voor HAVO en VWO bekend worden gemaakt op 16 juni. Voor het VMBO is dit 8 juni voor de beroepsgerichte vakken en 15 juni voor de algemene vakken.

Aan de eindexamenkandidaten en docenten onder onze lezers de vraag: hoe ging het bij jullie? Laat het weten in de reacties. Zelf het examen maken? Hier de vragen, uitwerkbijlage en het correctievoorschrift.

Veel succes met je examens

update: Eindexamen scheikunde vragen VWO en antwoorden VWO.

Vandaag beginnen voor alle middelbare scholieren in Nederland de eindexamens. Vandaag is eerst Nederlands voor de vwo’ers aan de beurt, morgen scheikunde. De havisten hebben precies een week later scheikunde. Vorig jaar heeft Mark de moed gehad om het examen scheikunde te maken. Ook dit jaar zijn de examenvragen en -antwoorden weer direct na het gevecht op www.examen.nl te vinden. Dan nog een hoogst persoonlijke noot:

Lieve eindexamenkandidaten,

Een goeie vriendin van me — die een jaar eerder examen deed dan ik — vertelde me, dat examens eigenlijk wel een soort van gezellig zijn. Die gedachte heeft me eigenlijk meer geholpen dan alle andere, goedbedoelde tips.

Maar voor iedereen die toch liever inhoudelijke tips heeft: het getal van Avogadro (het aantal deeltjes in een mol) is niet anders dan een dozijn en een gros.

Liefs en succes,

De Scheikundejongens

Tot slot kreeg ik op de valreep nog een tip wat betreft een goeie samenvatting voor scheikunde [PDF]. Gebruik op eigen risico.

De onderwijsachterstand van jongens

Vorige week zondag zag ik in het KRO programma Brandpunt een mooie documentaire over de verschillen tussen jongens en meisjes in het onderwijs. Jongens scoren gemiddeld beter op de cito-toets dan meisjes, maar uiteindelijk glijden ze vaker af van de havo naar het vmbo, of van vwo naar havo, waardoor er in de bovenbouw van het vwo uiteindelijk meer meisjes dan jongens zitten. Jongens hebben hierdoor een forse onderwijsachterstand op meisjes, terwijl begin jaren negentig juist de meisjes een achterstand hadden. Wat is er veranderd in de afgelopen jaar? Hoe ontstaan zulke verschillen?

Bekijk de uitzending van Brandpunt hieronder. Het fragment begint ongeveer na 26 minuten. Kun je de uitzending niet bekijken, klik dan hier of hier.

De Nieuwe Scheikunde

In 2005 haalde ik mijn vwo-diploma en sindsdien is er nogal wat veranderd in het middelbaar onderwijs. Sinds ik scheikunde studeer geef ik ook voorlichting aan scholieren, maar dat is dit jaar voor het laatst. Dat is goed ook, want nu merk ik pas echt hoeveel dingen er aan het veranderen zijn sinds ik studeer. Wiskunde A–D is geïntroduceerd, de profielen zijn omgegooid en nu bestaat er ook nog zoiets als De Nieuwe Scheikunde.

Ik kan niet anders dan een zuur en sceptisch gezichtje trekken.

Natuurlijk ben ik geïnteresseerd wat nieuwe scheikundestudenten voor achtergrond hebben, maar ik spreek niet zoveel docenten. Zij zullen het beste weten wat het middelbaar curriculum inhoudt, dus mijn vraag aan hen: kunnen jullie het me uitleggen?

Voor de rest: bekijk de volgende video door documentairemaakster Karin Schagen. “Geen strak geregisseerde film met ingestudeerde teksten en situaties, maar een serie spontane opnames en interviews, gemaakt op het Pallas Athene College in Ede (havo-pilotschool) en het Christelijk Lyceum Veenendaal (vwo-pilotschool).” Volgens de makers wordt in de film “goed weergegeven dat Nieuwe Scheikunde voortbouwt op een ontwikkeling die al langer gaande is.” Kan iemand me ook vertellen of jullie die ontwikkeling ook hebben gevoeld? Ik ben benieuwd.

edit: Heb ik dat, schrijf ik over het Nederlandse onderwijs, komt er opeens in alle kranten (Metro, Spits, Volkskrant, NRC, nrc.next) iets te staan over dat we terug gaan naar twee stromen: alfa en beta.

Hoe trek je meer scheikundestudenten?

Aan de koffietafel van het lab waar ik werk, komen geregeld mensen van buiten ons lab even gezellig kletsen. En zo hoor je nog eens wat. Van de week werden de tegenvallende vooraanmeldingen scheikunde besproken. Op het nieuws hoorde ik dat er steeds meer VWO’ers na hun middelbare school gaan aan een universiteit gaan studeren. Dit zou zijn doordat de arbeidsmarkt niet heel veel perspectief biedt, dus “investeren ze in de toekomst.” Ik zeg: ga er lekker een jaartje tussenuit, lekker vrijwilligerswerk doen, ofzo. Maar de hedendaagse scholier wil méér leren.

Snap ik ook wel. Ik hoorde ook over de onderwijsvernieuwingen op het VWO. Scheikunde op de middelbare school gaat steeds minder lijken op wat er op de universiteit gegeven wordt. Er worden totaal verschillende onderwerpen aangesneden. Natuurlijk is zo’n gat niet handig. Wiskunde kampt al tijden met dit probleem, maar daar hoor ik nooit wat over. Ja, dat het lastig is, voor eerstejaars studenten. Oplossing? De opleiding aanpassen is geen (realistische) mogelijkheid, dus het middelbare schoolpakket zal dan moeten veranderen. Of studies en studenten moeten accepteren dat er een kloof is. Hoe dan ook, onderwijsvernieuwing in het scheikundepakket op de middelbare school is een reden dat in heel Nederland de vooraanmeldingen scheikunde tegenvallen.

Een andere reden zou zijn dat er steeds meer concurrentie is van nieuwe studies, met hippere (Engelstalige) namen. Life Sciences and Technology bijvoorbeeld. Ik krijg het gevoel dat de scholier dan stiekem óók wordt opgeleid tot scheikundige, maar dat kan ook aan mij liggen. Scholieren willen geen suffe studies meer doen als scheikunde, natuurkunde en wiskunde, maar Chemical Sciences, Advanced Physics en Theoretical & Applied Mathematics. Het beestje moet een naampje hebben, en als het klinkt zoals het is (superdik en de hipheid zelve) zal het me aan m’n billetjes oxideren hoe het genoemd wordt. Als het het maar over hetzelfde beestje hebben. Een andere concurrent van de studie scheikunde kan de nieuwe bachelor Gametechnologie zijn.

Als reactie op deze naam-trend zouden de Scheikundejongens graag het volgende willen voorstellen: naast de studie scheikunde, worden er twee nieuwe studies geïntroduceerd. “Chemistry” en “Molecular design”. Engels, hip, creatief, you name it. Alledrie de studies zullen niet heel veel meer studenten samen hebben, als de oude studie scheikunde voorheen kreeg. Uit zowel economisch als praktisch oogpunt zullen de studenten veel vakken samen doen. Natuurlijk zullen de studenten Molecular Design meer vakken zoals Advanced Quantum Chemistry and How I Learned To Stop Worrying And Love The Model volgen; studenten scheikunde zullen daarvoor in de plaats Kwantumchemie 3 en Risicoanalyse doen. Natuurlijk krijgen de studenten van alle drie de stromingen *kuch* studies een bachelorgraad in “Chemische Wetenschappen.” Kreeg ik ook; vraagt nooit meer iemand naar.

Een laatste reden waarom de vooraanmeldingen scheikunde zo tegenvallen zou natuurlijk ook kunnen zijn omdat de zoekmachine op de universiteitswebsite bagger is, de meeste linkjes kapot zijn en zelfs Google weigert je de goeie kant op te leiden. Gelukkig is dit laatste probleem met twee ICT’ers en een lang weekend goed op te lossen.