Chemische 1 april-grappen

Op de eerste dag van april ben ik altijd een beetje chagrijnig. Ik houd helemaal niet van flauwe grappen, maar toch kan ik er niet aan ontkomen. Een goeie grap kan ik zeker waarderen, maar helaas komt dat niet zo vaak voor.

Wat zijn dan de echt goeie grappen? Wat zijn nou goeie scheikunde-pranks? De Chemistry Blog maakte een korte opsomming:

  • De galliumlepel
    Gallium is een wat vreemd metaal: het heeft een smeltpunt van 30°C. Dat betekent dat het bij kamertemperatuur gewoon een vaste stof is, maar dat je het in je handen kunt laten smelten. Of in warm water. Deze grap werkt zo: koop een lepelmal, giet die vol met gallium en bied iemand de zelfgegoten lepel aan om zijn/haar thee mee te roeren. Let op: gallium kan giftig zijn, dus eet/drink het niet op. Nogmaals: de thee is hierna niet meer drinkbaar!

  • Explosieve ketchup
    We weten sinds dit filmpje dat (azijn)zuur en baksoda (E500) extreem kan schuimen. Dit kun je — met wat rode (voedings)kleurstof — prima gebruiken om een vulkaanuitbarsting na te spelen, maar je kan er ook andere rode dingen mee laten uitbarsten. Een ketchupfles bijvoorbeeld. Er zit namelijk een serieuze hoeveelheid azijnzuur in ketchup (1–2%). Voor de duidelijkheid: 

    \ce{HCO3- + CH3COOH -> H2O + CO2 + CH3COO-}

    Let op dat de druk die opgebouwd wordt erg snel groot wordt, dus dat er maar een kleine hoeveelheid baksoda nodig is voor een flinke uitbarsting.

  • Brandend geld
    Dit is een bekende truc. Als je papiergeld wil laten branden, zonder dat het vergaat, doop je het in een half-om-half oplossing van water en ethanol. Als je het dan aansteekt, brandt de ethanol, en niet het papier(geld). Om het nog extra spectaculair te maken, kun je wat keukenzout aan de ethanol-water oplossing toevoegen, om de kleur van de vlam van blauw naar oranje/geel te veranderen. Als brandbare stof gebruik je natuurlijk een alcohol, dus in plaats van ethanol kun je, zoals in dit filmpje, ook spiritus of isopropanol gebruiken.

  • De vergruisde rat
    Deze laatste grap is te morbide om werkelijk uit te voeren en ik denk dat er op YouTube dan ook geen filmpjes van zijn. Er wordt gezegd dat de mensen die dit grapje uithalen, een speciaal plekje in de scheikundehel krijgen. De grap werkt als volgt: je kent de truc van de vergruisde roos? Neem wat vloeibaar stikstof, dompel een roos of een appelpartje lang genoeg in het stikstof en sla het daarna stuk met een hamer. De roos of het appelpartje zal vergruist uit elkaar spatten. Stel je nu hetzelfde voor met een rat.