Kristallen kweken: de resultaten

Een tijdje terug schreven we over het groeien van kristallen. Nou is het vervelende van scheikundigen dat ze ergens niet alleen over willen schrijven, maar dat ze dat ook willen doen. En zo geschiedde: onze grootste fan Freddy begon met het groeien van mooie blauwe kopersulfaatkristallen (CuSO4 × 5 H2O, wit kopersulfaat bestaat ook, maar bevat geen kristalwater) en ondergetekende stortte zich op aluin.

Op onderstaande foto zie je drie kristallen, twee van aluin en een van kopersulfaat. De aluinkristallen zijn ongeveer een halve centimeter groot, het kopersulfaat kristal ongeveer een centimeter. Het is opmerkelijk dat de vrijwel alle aluinkristallen de hexagonale vorm van het kristal links hadden. Er is maar één kristal gevormd met de vorm van de middelste. Dat betekent dat dus dat aluin meerdere kristalroosters kan hebben!

Links en midden: aluin, rechts: kopersulfaat

Hieronder zie je nog twee foto’s van een ander, veel groter kopersulfaat kristal. Dit kristal is maar liefst 5 cm groot. Gefeliciteerd Freddy, je hebt duidelijk de grootste!
Een groot kopersulfaat kristal (~ 4 cm)
Een groot kopersulfaat kristal (~ 4 cm)

22 gedachtes over “Kristallen kweken: de resultaten”

  1. hallo,
    echt gaaf is dit! ik ga hier mijn profielwerkstuk over maken(6V) en zou graag willen weten waar ik meer informatie kan vinden over dit onderwerp.

    1. ik heb toevallig vandaag kopersulfaat binnen gekregen dat ik heb besteld bij pauls lab.
      Ook heb ik bismut ontvangen om goede kristallen te maken

  2. Beste Anne Roos,
    Je kunt proberen of je lokale bibliotheek boeken heeft over kristallen, kristalstructuur of kristalgroei. Anders kun je gaan kijken in de bibliotheek van een universiteit, of contact opnemen met een universiteit. Veel succes met je profielwerkstuk, we zijn benieuwd naar het resultaat!
    Groeten,
    Mark

  3. Al zullen niet veel docenten mijn advies waarderen: begin anders een rustig jezelf in te lezen op Wikipedia. Je mag nooit aannemen dat wat daar geschreven staat, waarheid is, maar je kan wel heel goed een idee krijgen van wat er belangrijk is. Vooral op de Engelse Wikipedia staan genoeg trefwoorden waarnaar je verder kan gaan zoeken (zoals ‘kristalvlakken’ en ‘kristalgroei’). Er komt bij kristalgroei een enorme hoeveelheid fysische chemie annex thermodynamica kijken, dus je kan er zelfs een goed natuurkunde PWS van maken.
    Veel plezier — en zoals Mark al zei — laat ons vooral weten wat het geworden is,

    Aldo

  4. Hallo scheikundejongens!
    Wij zijn nu ook bezig met een profielwerkstuk over kristallen. Denken jullie dat het mogelijk is om zelf een kristal te kweken met een bepaalde eigenschap, zoals energie geleiden of licht breken? En hoe hebben jullie deze kristallen gekweekt?
    En verder nog tips?
    En voor Anne Roos: misschien kunnen we informatie uitwisselen van onze profielwerkstukken, ik weet niet wat jou hoofdvraag is?
    Groetjes,
    Tessa

  5. Hey Tessa,

    Goed nieuws, alle kristallen breken licht (tenzij je het de brekingsindex van het medium gelijk laat zijn aan de brekingsindex van je kristal). Ook bestaan veel metalen uit een (kristal)rooster en noemen we die ook kristallijn. Zoals je misschien wel weet, geleiden veel metalen warmte(energie) en elektriciteit (bewegende elektronen).
    Om antwoord te geven op je vragen: Ja het kan allemaal!

    Het is niet zo heel ingewikkeld om simpele kristallen te kweken. Sommigen kunnen wel een paar centimeter worden, ander niet groter dan een paar millimeter (en anderen weer niet groter dan een paar micro- of nanometer, maar die zullen jullie wel niet willen).

    Wij hebben deze kristallen op deze manier gemaakt: http://scheikundejongens.nl/2009/06/kristallen-kweken/

    Onze tips: gebruik vooral demiwater (al is hierover te discussiëren), werk stofvrij (door te filtreren) en heb geduld. Maak ook niet 1 kristal per keer, maar probeer een aantal potjes naast elkaar en probeer veel! Langzaam afkoelen geeft ook altijd betere kristallen dan snel afkoelen. Afkoelen naar kamertemperatuur is snel, maar het vormen van kristallen kan soms wel dagen tot weken duren. Nogmaals: heb geduld.

    Tot slot, ik zal Anne Roos jouw mailadres geven.
    Groetjes,

    Aldo

  6. Hey Aldo,

    Super! Echt bedankt voor je reactie! Wij gaan nu een kristal proberen te kweken waarmee we, als we er een flinke klap op geven, een TL-buis kunnen laten branden. Dit is dus te doen! Nu moeten we alleen nog de juiste stoffen vinden, we komen er denk ik wel uit! Maar als je nog suggesties hebt, zijn die altijd welkom natuurlijk 😛 In ieder geval super bedankt we gaan ons best doen! En ik heb al een mailtje van Anne Roos gekregen en ook al gereageerd, dus dat komt helemaal goed.

    Groetjes,

    Tessa

  7. Hoi, Hoe maak je bismut kristallen?

    Wat heb je er voor nodig is het gevaarlijk zitten er risico’s achter?

    Zou ik dat mogen weten?

    alvast bedankt

    greetz, jowell.

    1. Bismut-kristallen zou je kunnen maken door bismut (als metaal) te kopen en dat in een oude pan te smelten en daarna langzaam af te laten koelen. Maar of dat een goed idee is, weet ik niet. Er zijn op YouTube wel filmpjes van te vinden.

    2. Wat betreft Bismut zegt de zogenaamde MSDS data sheet (een formulier dat je helpt te bekijken wat de gevaren zijn van een chemische stof) in ieder geval dat er geen grote gevaren zijn, ook niet voor je gezondheid. Je moet indien je poeder gebruikt alleen uitkijken dat dit heftig kan branden en daar ook erg vatbaar voor is. Maar als je alle ontstekingsbronnen weg houdt moet het geen probleem zijn.
      Houdt er echter rekening mee dat Bismut een redelijk hoog smeltpunt heeft (270 C). Kijk even of je dat veilig kunt bereiken (dus zonder een gevaar voor jezelf of je omgeving te vormen).

    3. Overigens is het smeltpunt laag in vergelijking met andere metalen… (En oh ja, officieel eerder net boven de 271 C)

  8. Hallo,
    Een vriendin en ik willen ook ons werkstuk houden over kristalgroei. We hebben alleen een beetje moeite om een goede onderzoeksvraag te kunnen formuleren. We willen een beetje de richting op van wat kan de kristalgroei beïnvloeden. Muziek is ale een keer gedaan en daar hebben we de materialen ook niet voor, het kan wel bijvoorbeeld met temperatuur verschillen of dat we een verschillende stoffen in het water doen, maar we zijn er nog niet helemaal uit. Heeft een van jullie misschien een idee. Alle hulp is welkom.

  9. Beste Dionne,

    Kijk eens op http://chemistry.about.com/od/crystalrecipes/a/potassium-alum-crystals.htm.

    Op de foto hierboven zie je dat de aluin die Mark gebruikte, kleurloos is. Als je echter gekleurde ionen zoals Cr3+ toevoegt, worden deze in het kristal ingebouwd tijdens de kristallisatie. Je zou kunnen onderzoeken welke kleuren je je kristallen allemaal kunt geven. Het lijkt me dat je hiervoor verschillende gekleurde metaalionen (zoals Cr3+, Fe3+, Ni2+) kunt proberen, maar ook gekleurde negatief geladen ionen (zoals MnO4-), of wateroplosbare kleurstoffen (zoals in de link die ik hierboven gaf). Ik weet niet wat er allemaal mogelijk is, maar daarover kan je vast een hoop vinden op internet.

    Groeten,
    Freddy

  10. Oke,

    Bismut kan.. maar wel FLINK verhitten op een gewoon elektronisch kookplaatje zal het dus niet lukken.. op een gas fornuis? en dan het buiten laten druppelen enzo laten afkoelen?

    Waar is het metaal te koop en is het een kostbaar metaal?
    dus krijg je veel voor weinig of weinig voor veel?

  11. hallo, ik wil voor een nicht een halsketting laten maken met mijn zelfgegroeid kopersulfaat kristal.
    Is er iemand die weet of het niet gevaarlijk is om met een kristal rond je nek te lopen?
    groetjes Lies

  12. Hallo, ik doe mijn profielwerkstuk over suikerkristallen. we hebben er 6 onder een temperatuur van 20 graden gevormd en 6 onder een temperatuur van 50 graden. het gekke vinden wij dat de kristallen onder de temp. van 20graden veel meer troebel is dan de ander. ook hebben de kristallen een hele andere structuur. heeft iemand hier een verklaring voor?

Geef een antwoord



Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

 

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.