Of zoals een groep boosaardige wetenschappers zei: “Klooi niet met scheikundigen. Zij hebben water.”
Ik kwam deze h’uotskool vintage videootjes tegen in de krochten van ons Internet. Het eerste filmpje toont ons hoe we van water, ijs maken en de expansie gebruikt om ijzer te laten barsten. IJs van -4 graden Celsius neemt meer ruimte in dan ijs van 0 graden, wat weer meer ruimte inneemt dan water van 0 graden. Een ijsbom.
Het tweede filmpje kende ik al langer, maar ik kende de originele bron niet (Journal of Chemical Education — van de American Chemical Society, ik vermoed oudgeld).
We weten dat moleculair stikstof (gasvormig N2) heel slecht reageert met wat dan ook; we zeggen dat het ‘inert’ is. De twee stikstofatomen zijn met een drie-voudige binding met elkaar verbonden. Drie! Zo sterk komen we ze bijna niet tegen.
Moleculair jood (vast I2, of Jodium, niet te verwarren met ionisch jodide) is wel reactief en wel heel irriterent en giftig. Je kent Jodium wel als ontsmettingsmiddel voor op open wonden. Je moeder heeft het vast nog wel ergens liggen. Het vormt erg graag zouten (jood neemt graag een electron op), maar omdat een joodatoom zo enorm groot (toch al periode 5; groep 17) is bind het minder gemakkelijk dan bijvoorbeeld fluor of chloor (die nog veel gevaarlijker en reactiever zijn).
Als je een verbinding van jood en stikstof weet te maken, zeg stikstofjodide NI3 (s), zal het je vast niet verrassen dat er niet veel energie nodig is om dit te laten reageren (terug vallen) tot stikstof en jood. Hoeveel energie? Iets met een veer.
Ijs van 0 graden neemt toch meer ruimte in dan water van o graden?
Typo, sorry. De zin was ook al een beetje krom. Verbeterd; dank voor je reactie.
Merk wel dat ijs — op welke temp dan ook — op -4 graden Celsius het meeste volume inneemt.
Leuke site! Het kloppend kwikhart blijft leuk om te zien. Jammer dat de klokreactie er niet bij staat.