Bezoek een lab!

Zit je op de middelbare school, heb je scheikunde in je vakkenpakket en wil je wel eens weten hoe het is om later in het lab te werken? Ga dan naar de Lab Experience Days. Je gaat op bezoek bij een laboratorium en komt erachter wat voor werk er op een lab wordt gedaan. Je ziet met wat voor apparatuur er wordt gewerkt en kunt met mensen praten die zélf in het lab staan. En dat allemaal in het kader van Het Jaar van de Chemie.

Er zijn dingen te doen in twee regio’s, namelijk in Arnhem/Nijmegen en in Rotterdam. De volgende activiteiten worden gehouden:

Regio Rotterdam

  • Donderdag 27 oktober t/m zaterdag 29 oktober stelt SGS haar laboratorium in Spijkenisse open voor bezoekers. SGS is een groot bedrijf met meer dan zestigduizend werknemers en houdt zich bezig analyse, inspectie, controle en certificering. Er zijn rondleidingen, demonstraties en er is een infomarkt, maar je kunt ook zélf aan de slag.

Regio Arnhem/Nijmegen

  • Zaterdag 12 november kun je in Nijmegen naar voedingsmiddelenfabrikant Mead Johnson. Praat met analisten en voer zelf mineraal- en vitamine-analyses uit.
  • Eveneens op zaterdag 12 november kun je naar een programma van het RIKILT-instituut van Wageningen Universiteit en naar de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). Ze vertellen je alles over voedselveiligheid en je mag zelf aan de slag in het lab met voedsel-monsters.
  • Een week later, op zaterdag 19 november, kun je langs bij Teijin. Zij zijn de makers van de supersterke Twaron vezel (ook wel bekend als Kevlar van firma DuPont). In het lab zul je zelf ontdekken hoe sterk Twaron is en waar het allemaal voor wordt gebruikt.
  • Tot slot kon je, eveneens op 19 november, langs bij MSD Animal Health. Zij zijn onderdeel van het Amerikaanse Merck, niet te verwarren met het Duitse Merck GmbH, van deze fantastische iOS app. Ze ontwikkelen, produceren en verkopen geneesmiddelen voor dieren. In het lab kun je de hardheid van water bepalen, bacteriën, gisten en schimmels identificeren, en leer je werken in een cleanroom.

Bij alle activiteiten zijn ook je ouders van harte welkom. Vaak zijn er aparte programma’s om ze bezig te houden, zodat je rustig aan de slag kunt in het lab. Meld je dus snel aan!

IYC 2011: ongetemde wetenschap

Over het Internationale Jaar van de Chemie (IYC 2011) hebben we al het één en ander geschreven. We hadden zelf een ideetje voor een feestje, maar dat lijkt ’m niet te worden. We kwamen tenenkrommende promo tegen. In het laatstgenoemde stukje schreven we dat Aldo en ik allebei naar het buitenland gaan voor een stage en zouden kijken hoe het daar gesteld was met het IYC 2011.

Inmiddels is het dus zo ver: Aldo zit sinds begin maart in Cambridge (Engeland) en ik sinds begin april in Göteborg (Zweden). Gister stuitte ik als kemi pojkar op de eerste Zweedse IYC-promo. Naast een waslijst aan regionale activiteiten, heeft ook elke maand een chemisch thema gekregen.

Elke maand wordt bij zo’n thema door het Zweedse Untamed Science een video gemaakt die iets uitlegt over de relevantie van scheikunde. De filmpjes worden gemaakt in samenwerking met de twee universiteiten van Göteborg (de Chalmers Technische Universiteit en de Universiteit van Göteborg), het Universeum (een soort Zweedse versie van NEMO) en een aantal bedrijven zoals AkzoNobel. De doelgroep van de filmpjes omvat basisschoolleerlingen en middelbare scholieren. Bekijk hieronder een promofilmpje.

Inmiddels zijn er vier filmpjes verschenen, over Kunst & Cultuur, Mode, Klimaat & Energie, en de Chemische Industrie. Alle filmpjes zijn zowel in het Engels als in het Zweeds beschikbaar. Hieronder zie je de Engelse versie van het februari-filmpje over mode. (Voor de liefhebbers: bekijk de Zweedse versie en zoek de verschillen.)

Deze filmpjes spreken toch veel meer aan dan het Nederlandse IYC-promofilmpje? Ze zien er érg gelikt uit, hebben inhoud en veronderstellen geen voorkennis, dus ze zijn voor iedereen toegankelijk. Daarbij zetten ze scheikunde ook nog eens in een goed daglicht door te laten zien waar het allemaal nuttig voor is. Kortom, dat soort filmpjes moeten wij ook hebben als promo.

Bekijk alle filmpjes op de speciale IYC-site van Untamed Science, op hun YouTube-kanaal of abonneer je heel retro op de Podcast.

2011: Internationaal Jaar van de Chemie

Mme. Marie Curie, 1911

In 1905 publiceerde Albert Einstein vier artikelen die de wetenschap veranderden. Een waarmee hij de Nobelprijs won, een waarmee hij het bestaan van moleculen bewees, een waarin hij stelde dat massa en energie equivalent zijn (of zoals de meesten het zich herinneren: $E=mc^{2}$) en een over zijn ideeën over (speciale) relativiteit. Honderd jaar later, in 2005, werd het jaar van de natuurkunde gevierd.

In 1911 kreeg Marie Curie de Nobelprijs voor de scheikunde (8 jaar nadat ze hem voor de natuurkunde kreeg). Ze verdiende de prijs voor haar bijdragen in de vooruitgang van de chemie, voor de ontdekking van de elementen radium en polonium, de isolatie van radium en voor de studie ernaar. Komend jaar, 2011, zal het jaar van de scheikunde gevierd worden. In Nederland zal de KNCV dit feest promoten en mede mogelijk maken.

De doelen die gesteld zijn, zijn duidelijk: publieke waardering van de chemie vergroten, meer belangstelling van jongeren voor de chemie creëren, meer enthousiasme voor de creatieve toekomst van de chemie genereren (die is namelijk “essentieel voor duurzaamheid en verbetering van onze levenswijze”) en tot slot, vieren dat Marie Curie de Nobelprijs voor de scheikunde kreeg door “de bijdrage van vrouwen aan de chemie onder het voetlicht te brengen”. Doelgroepen zijn (wie niet?) jongeren, vrouwen, volwassenen (het brede publiek) en chemici.

Mooie woorden en nobele doelen, maar hoe gaat dit werken? Lieve lezers, als jullie ideeën hebben over hoe chemie uit te leggen, zijn wij één en al oor. Ik hoor graag van iedereen: scholieren, docenten, studenten, wetenschapsjournalisten, iedereen. En ik weet zeker dat grote organisaties als C3, Kennislink, KNCV, NVON, NWO-CW en de VNCI meelezen, dus vertel het ons. Komt er een flash mob? Gratis uitdeel-dingetjes? Live concerten? Lezingen of colleges? Gaan we met z’n allen verkleed als element of onze favoriete scheikundige, op een afgesproken dag? Je hebt geen idee hoe leuk we het vinden om over dit soort initiatieven te horen.

En dan sluit ik graag af met mijn lijfspreuk over feestjes:

Ieder excuus is een goed excuus voor een feestje.