Een koe als kompas

Van een aantal kleinere dieren is het bekend dat zij het magnetisch veld van de aarde gebruiken als hulpmiddel bij navigatie, bijvoorbeeld bij migratie. Denk hierbij aan vogels, schildpadden en vissen. Maar is het jou wel eens opgevallen dat grazende koeien altijd naar het noorden kijken? Nee? Mij ook niet, maar het blijkt wel degelijk zo te zijn.

Wetenschappers van universiteiten in Duitsland en Tsjechië hebben, met behulp van satellietbeelden van Google Earth, van 8510 runderen en 2974 hertachtigen op vele locaties ter wereld bepaald welke kant ze op keken. Omdat de resolutie van de beelden niet altijd goed genoeg was om de voor- en achterkant van de koeien te onderscheiden, is hierin geen onderscheid gemaakt en hebben ze alleen de  ‘richting’ van de dieren bekeken.

Per gebied werd de gemiddelde richting van de betreffende diersoort bepaald. In onderstaande afbeelding, een histogram, zijn die gemiddeldes weergeven als blauwe stipjes. Elk blauw stipje is dus de gemiddelde richting van de dieren in één gebied. De gemiddelde richting van alle gebieden samen is de grote zwarte pijl.

Uitlijning van verschillende diersoorten: A) runderen, B) reeën, C) edelherten

De vraag is natuurlijk: staan de dieren in de richting van de geografische of juist de magnetische noord- en zuidpool? Door een aantal gebieden te analyseren waar er grote verschillen zijn in de richting van de geografische en magnetische polen (zoals New York, Oregon of Australië), kwamen de onderzoekers er achter dat ze naar de magnetische polen zijn gericht. Of te wel: de dieren lijnen zich uit aan het aardmagnetisch veld. Het is echter onbekend waarom deze beesten zich uitlijnen aan het aardmagnetisch veld en welk ‘evolutionair’ voordeel daar aan ten grondslag licht. Iemand nog een goede hypothese?

Lees hier het volledige artikel: Magnetic alignment in grazing and resting cattle and deer

Newton voor beginners

Ruim een jaar geleden (of misschien wel 2 jaar geleden) kwam ik Phun tegen op het web. Of misschien toch uit een hippe krant. Ik ging naar de site en was erg onder de indruk van het algoritme. Jammer dat m’n laptop die ik toen had niet zo heel veel rekenkracht had, dus ik was al snel uitgespeeld.

Vorige week moest ik weer aan het programmaatje denken, heb die sheit neergeladen en geïnstalleerd. In tijden niets zoiets verslavends gespeeld. Hoewel, het is absoluut geen spelletje. Het geeft een goed gevoel voor wat er in reguliere (Newtoniaanse) fysica belangrijk is. Hoe snel valt een blok van een bepaalde dichtheid, met een bepaald (2D) volume en bepaalde beginsnelheid. En twee blokken? Wat als ze elkaar magnetisch of elektrisch aantrekken of afstoten? En als ze verbonden zijn met veren? Of een muur staat in de weg, een vloeistof tegenkomen/worden of ‘vergast’ worden? Simuleer het met `Phun – 2D physics sandbox’ door Algoryx.

Phun was van origine een master thesis project door een Zweedse student. Het doel van het (in C++ geschreven) algoritme is om mensen een gevoel te geven voor natuurkunde door ze te laten spelen met natuurkunde in een ‘sandbox’. In je eigen achtertuin mag alles mis gaan en command + Z is altijd je redder. Ik was vooral onder de indruk wat anderen hiermee bereikten:

Maak je eigen virtuele sushi:

Of je houdt van piraten en pretparken:

Natuurlijk kom je na vijf uur weergaloos klooien erachter dat je — net als iedereen — iets wil laten ontploffen, afschieten of een Rube Goldberg machine aan het maken bent…

NB: Als je van je computerkracht houdt, zoom niet uit om vervolgens een enorm blok te liquify’en.

Verder lezen Newton voor beginners