Afgelopen donderdag zag ik op televisie een aflevering van Nova over een experimenteel vaccin tegen nicotine. Het geneesmiddel, dat NicVAX heet, heeft als doel om te voorkomen dat nicotine in de hersenen komt en daar de gebruikelijke kick geeft. Het idee is dat, als nicotine geen kick meer geeft, het voor een roker vanzelf niet meer interessant wordt om door te roken.
Ik verbaasde mij een beetje: een vaccin tegen nicotine? Wat moet dat betekenen? Is die naam pure marketing, of zit hier echt iets achter?
Het blijkt dat het vaccin het immuunsysteem poogt aan te zetten tot het maken van antilichamen tegen nicotine. Normaal gebeurt dit niet, omdat nicotine daarvoor een te klein molecuul is. Door nu een sterk op nicotine lijkend molecuul aan een stukje eiwit te zetten, gaat het immuunsysteem wél antilichamen maken. Deze antilichamen binden niet alleen aan het vaccin, maar blijkbaar ook aan gewoon nicotine.
Het gevormde complex van antilichaam en nicotine is te groot om de bloed-hersenbarrière te passeren. Het nicotine komt dus niet in de hersenen en de roker krijgt geen kick. Waar de nicotine vandaan komt, maakt dus ook niet uit: sigaretten, nicotinekauwgom of nicotinepleisters zijn allemaal even zinloos.
Interessant aan deze aanpak is dat, wanneer een persoon eenmaal gevaccineerd is, hij of zij geen medicatie meer hoeft te nemen, maar toch ‘beschermd’ blijft: het immuunsysteem produceert in feite het medicijn. De kans dat iemand terugvalt omdat hij of zij geen medicatie meer neemt, lijkt kleiner. Aan de andere kant wordt vaak gezegd dat het probleem van stoppen met roken voornamelijk het veranderen van je gewoontes is, en daar helpt dit vaccin natuurlijk niet bij.
Het vaccin is, zoals eerder gezegd, nog experimenteel, maar wordt al wel getest op mensen. Hou je van experimenteren? Het Maastricht Universitair Medisch Centrum en het Slotervaart ziekenhuis in Amsterdam zoeken nog proefpersonen.
Bekijk de aflevering op hieronder of ga naar Uitzendingemist.nl. Het item over NicVAX begint op 27:00.