Eerlijk gezegd vind ik dit een heel lastig onderwerp. Ik ben een blanke, West-Europese man, hooggeschoold, opgegroeid in een blanke (voornamelijk laaggeschoolde) omgeving. Ik vind het lastig om te praten over discriminatie, feminisme en racisme. Voornamelijk omdat ik er weinig ervaring mee heb, of me er gewoon niet van bewust ben. Ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand uitgescholden werd, of nadelig behandeld werd om zijn huidskleur, geloof, geslacht of wat dan ook.
Aanstaande vrijdag vindt “Women in Chemistry — The elements of success” plaats. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) organiseert — ook omdat het het Internationale Jaar van de Chemie is — de dag ter promotie van de vrouwelijke wetenschapper. Een goed idee, zou je zeggen. Maar is dit wel nodig?
Ik vind positieve discriminatie iets raars. Als er twee mensen even geschikt zijn voor een baan, wordt er voorkeur gegeven aan diegene die uit een bepaalde bevolkingsgroep komt. In dit geval: als een vrouwelijke studiegenote en ik samen naar eenzelfde positie zouden solliciteren, zou zij gekozen worden, omdat ze een vrouw is. De reinste discriminatie natuurlijk. Maar omdat er te weinig vrouwen in onze beroepsgroep zouden zitten, zou zij de voorkeur hebben. Natuurlijk zijn twee sollicitanten nóóit gelijk, omdat twee mensen ten opzicht van elkaar altijd andere voor- en nadelen hebben. Zij zou bijvoorbeeld beter artikelen kunnen schrijven dan ik, maar mijn labjournaal is beter. Beide eigenschappen zijn even belangrijk, maar toch geeft een professor de voorkeur aan een van twee de eigenschappen. Daarnaast moet hij (?) dan ook nog eens haar vrouw-zijn in overweging nemen. Ik vind het maar een lastig verhaal.
Dan is er nog het volgende: een vriendin van me heeft een tijdje geleden op haar oude middelbare school verteld over hoe het is om als vrouw, scheikunde te doen. De middelbare school wilde bètawetenschappen promoten onder meisjes. Dus die vriendin kwam langs om te vertellen. Heel positief over scheikunde vertellen. Tsja, dat kan alleen maar op liegen uitlopen, want scheikunde (en wis- en natuurkunde idem dito) zijn gewoon hele pittige studies waar je heel veel tijd mee kwijt bent. Begrijp me niet verkeerd, ik heb het gevoel dat vrouwen misschien wel beter (kunnen) zijn in bètawetenschap dan mannen. Daarnaast is 1/3 deel van de (totaal 60 tot 90) scheikundestudenten in Utrecht vrouw, wat me helemaal geen rare score lijkt. Wat vertel je die meisjes op de middelbare school nou? Dat het heel goed te doen is voor vrouwen? Dat het heel leuk is? Dat het heel spannend en enerverend is? Dat is het natuurlijk allemaal wel, maar dat vind 90% van de middelbare scholieren natuurlijk niet.
Dan is er nog de laatste rariteit: de vrouwenbeurs. Dit is eigenlijk ook positieve discriminatie, maar dan zonder het ‘positieve’. Als vrouw kun je geld aanvragen om dingen te doen in de wetenschap: stages, onderzoek, reizen, van alles. Mannen kunnen dit niet, want er bestaan natuurlijk geen mannenbeursen. Snap ik, maar voelt wel raar. Ik doe nu een buitenlandstage en omdat ik een blanke, Nederlandse man ben, zonder extreem hoge cijfers, kan ik maar aanspraak maken op één beurs. Als vrouw kun je voor duizenden (als je er tijd in steekt tienduizenden) euro’s ‘verdienen’ met een buitenlandstage van zes maanden. Wat mij als vrouw nou dwars zou zitten, is het volgende: je wilt als vrouw serieus genomen worden. Je wilt dat anderen je afrekenen op je wetenschappelijke kwaliteiten en niet benadelen om je geslacht. Om jezelf wat op weg te helpen, vraag je een vrouwenbeurs aan, maar dan bevoordeel je jezelf wél weer door gebruik te maken van je vrouw-zijn. Een paradoxale oplossing.
Samengevat: ik vind het maar een lastig verhaal. Ik vind het verschrikkelijk belangrijk dat iedereen wordt afgerekend op wat hij doet, niet op wie hij/zij is. Ik vind het niet zo spannend of iemand nou vrouw of homo of niet-blank is. Ik vind dit vooral een ingewikkelde discussie. Misschien is zo’n dag ter promotie van de vrouwelijke wetenschapper nog niet zo’n slecht idee.
Ik denk niet dat het aan stimulans ligt, maar aan de sociale waarden van de maatschappij en de manier waarop we kids opvoeden. Het is nog steeds gewoon om roze op een meisje te plakken en blauw op een jongen.
Dus doen we er alles aan om dit om te keren. Maar dit hoort niet pas te beginnen op de middelbare school in het examenjaar, of op de vervolgstudie (zoals in je artikel), maar eigenlijk dus al bij het uitzoeken van babykleertjes…
Ik snap je twijfel over de positieve discriminatie heel goed. Vrouwen en mannen zouden gelijk beoordeeld moeten worden. Helaas gebeurt dat niet, kijk maar naar het aantal vrouwelijke hoogleraren in de scheikunde versus het aantal mannen. Er zijn meerdere oorzaken voor die vaak samengevat worden in het leaky pipeline model dat beschrijft dat er een aantal barrieres zijn waardoor vrouwen niet verder gaan met een academische carriere. De maatregelen voor positieve discriminatie van vrouwen proberen die tegen te gaan, maar ik weet ook niet of het de beste aanpak is.
Er is onderzoek gedaan naar Aldo zijn leefomgeving maar dat blijkt niet echt laaggeschoold te zijn, HBO is toch een redelijk niveau:-) eerlijk is eerlijk, de stad kent geen universiteit maar wel universitair opgeleide personen. Verder mooie overweging over vrouwen.
Haha, goeie grap. Klik en klik.
Ik denk dat postitieve discriminatie het proces hooguit versneld. Wat we niet moeten vergeten is dat de meeste hoogleraren toch al gauw in de 50 zijn. Zij haalden hun bul in een tijd waar studeren voor meisjes nog lang niet zo gewoon was als nu. Of als dat wel zo was, dan moesten vrouwen toch in ieder geval voor de kinderen zorgen van hun (vaak ook hoogopgeleide) man.
Het zal dus logischerwijs even duren voor de hoogleraren een goede afspiegeling zijn van de studentenpopulatie en overtuigingen.
Interesting post! Concerning women mis-representation in science:
http://blog.arjournals.com/2011/04/women-in-science-negative-results.html
Als verantwoordelijken achter de ‘Women in Chemistry’ bijeenkomst willen we graag op je (erg interessante) stukje reageren.
Het probleem is niet dat er zo weinig vrouwelijke wetenschappers zijn, het probleem is dat er zo weinig vrouwelijke wetenschappers benoemd worden op hogere posities; het aantal vrouwen op hoge wetenschappelijke posities staat totaal niet in verhouding tot het aantal vrouwelijke aio’s of postdocs. Er zijn vrouwelijke wetenschappers genoeg, maar ze stromen niet door. En dat heeft hele andere oorzaken, bijvoorbeeld het feit dat benoemingscommissies vaak alleen uit mannen bestaan en daarom ook sneller voor een mannelijke kandidaat zullen kiezen.
Met haar vrouwenbeleid probeert NWO aandacht te vragen voor deze problematiek, en ja, ook wij hebben de ‘vrouwenbeurzen’. NWO heeft recentelijk ook de charter ‘Talent naar de Top’ ondertekend, waarbij we als doel hebben om meer vrouwen binnen de eigen organisatie op hogere positie te krijgen, maar ook meer vrouwen in beoordelingscommissies en besturen te krijgen. Ook hier laten de aantallen vrouwen te wensen over.
De ‘Women in Chemistry’ bijeenkomst is bedoeld om vrouwen bij elkaar brengen zodat zij ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren. Verder is het belangrijk om bewustzijn te creëren. Veel jonge vrouwen die een wetenschappelijke carrière willen opbouwen hebben misschien nog helemaal niet nagedacht over selectieprocedures, het opbouwen van een netwerk en het moeten schrijven van subsidieaanvragen, of denken dat ze niet goed genoeg zijn voor een wetenschappelijke carrière. Met deze bijeenkomst willen wij ze aan het denken zetten en hopen we vrouwelijke wetenschappers een basis mee te geven waar zij later in hun carrière nog profijt van zullen hebben. De bijeenkomst op vrijdag 27 mei was levendig en inspirerend en is door de deelnemers als nuttig en leerzaam ervaren.
We zijn het met je eens dat het onderwerp ‘positieve discriminatie’ nog steeds erg lastig is, en het is inderdaad zo dat veel vrouwelijke wetenschappers liever afgerekend worden op hun kwaliteit dan op hun vrouw-zijn. Maar dat wil niet zeggen dat we maar moeten vergeten dat het vrouwen zijn. Zolang er nog te weinig vrouwen aan de top zijn doet NWO wat nodig is om ze daar te krijgen, of dat nu positief discrimineren is door middel van vrouwenbeurzen, of een bijeenkomst om de vrouwelijke wetenschapper sterker in haar schoenen te laten staan.