Auteur: Mark

Master the Universe

In het Universiteitsmuseum van de Universiteit Utrecht is tot en met 8 mei 2011 de tentoonstelling Master the Universe te zien. In deze tentoonstelling ga je mee op expeditie met Nobelprijswinnaar prof. Gerard ’t Hooft naar de wereld van het extreme. Je ontdekt fenomenen zoals supergeleiding en zwarte gaten en gaat op zoek naar “een theorie van alles.” Een theorie om de vier fundamentele natuurkrachten (elektromagnetische kracht, sterke kernkracht, zwakke kernkracht en zwaartekracht) te verenigen.

Aanstaande dinsdag- en donderdagavond (15 en 17 juni) is er een avondopenstelling van het Universiteitsmuseum, speciaal voor studenten en medewerkers van de faculteit betawetenschappen van de UU. Het museum is dan geopend van 17.00 tot 22.00 uur. Zoals gebruikelijk is de toegang tot het museum ook dan gratis voor studenten en medewerkers van de UU.

Voor alle andere geïnteresseerden is het museum elke dag geopend van 11 tot 17. Toegang tot het museum kost je € 7,- als je 18 jaar of ouder bent. Voor meer toegangsprijzen kijk je hier. Het museum is gevestigd aan de Lange Nieuwstraat 106 in Utrecht. Er is ook een routebeschrijving.

Afslanken door bijwerkingen?

Geneesmiddelenfabrikant GlaxoSmithKline (GSK) heeft al enkele jaren de vrij-verkrijgbare afslankpil alli op de markt. Hoewel ik er tot een paar dagen terug nog nooit van had gehoord, blijkt het erg populair te zijn in de VS. Het middel werkt doordat het de omzetting van triglycerides in vrije vetzuren blokkeert. Je lichaam kan triglycerides niet opnemen — logisch dat je dan afvalt. Maar omdat het vet niet wordt opgenomen, komt het via de natuurlijke route weer naar buiten, wat nare bijwerkingen tot gevolg heeft.

Schreef ik bijwerkingen? GSK noemt het voedingsgerelateerde neveneffecten. De blog van Angry Aussie verwoordt onze mening goed:

A simplified medical description of the drug is that it’s a fat blocker. It stops your body from absorbing some of the fat in your diet. It doesn’t burn calories. But fat that would have otherwise been absorbed by your body… isn’t. Because fat contains calories less calories will go into your body.

But here’s the most important thing the drug does: it makes you shit oil. Worse, it makes you shit your pants. With oil. This is not the ravings of some fringe conspiracy group, this is what the company tells you itself on its website. Buy our drug if you want to lose weight. Oh, by the way, you’ll end up shitting your pants.

Neat, huh? No wonder it’s selling so well. That large sector of the public that enjoy having their pants filled with liquefied shit has been seriously under-catered to up until now.

Om de bijwerkingen te verminderen, raadt GSK de gebruiker aan om minder vetrijk voedsel te eten. Als je dat doet, krijg je inderdaad minder calorieën binnen. Maar als je minder vetrijk voedsel eet en dit middel níet gebruikt, val je toch ook af? Ik begrijp het niet meer.

Ik vind het belachelijk dat dit geneesmiddel zonder recept te verkrijgen is. Dit middel stimuleert mensen niet om de oorzaak van hun overconsumptie van calorieën aan te pakken, maar alleen het zichtbare effect. Het zet mensen ook niet aan tot het (permanent) verbeteren van hun leefwijze door te kiezen voor gezondere voeding en meer beweging.

Het zaakje stinkt en niet alleen in figuurlijke zin. Lees het hele verhaal op Angry Aussie en blijf ver van dit soort producten vandaan. Bekijk ook eens de bijsluiter.

Bedankt voor de tip, Willem

VWO eindexamen scheikunde

Afgelopen woensdag was het dan zo ver: alle 6-VWO’ers met scheikunde in hun vakkenpakket mochten drie uur lang zwoegen op het eindexamen scheikunde. Mijn eigen eindexamens zijn alweer vier jaar geleden, maar toch kon ik het niet laten om — geheel vrijwillig — het eindexamen helemaal te maken en mijn mening er over te geven. Uiteraard heb ik niet gespiekt op internet en geen andere hulpmiddelen gebruikt dan mijn oude Binas en een rekenmachine.

Het viel me direct al op dat het examen weer vrij veel leeswerk bevatte: 10 pagina’s (exclusief voorkant) voor 26 opgaven. Hierover wordt door scholieren vaak geklaagd en daar kan ik me wel wat bij voorstellen. Desondanks is het wel belangrijk dat je leert om uit grote lappen tekst snel de belangrijke informatie te halen. Dat moet dus ook zeker getest worden, al moet het examen geen begrijpend-lezen-test worden. Dat was naar mijn mening bij dit examen gelukkig niet het geval, er zat maar één vraag bij waarbij het antwoord vrijwel letterlijk uit de tekst gehaald moest worden (opgave 4, het tekenen van het blokschema).

Verder viel het me op dat het een heel compleet examen was. Alle belangrijke onderwerpen zaten er wel in: evenwichten, redox reacties, zuren en basen, analytische chemie (in de smaken titraties, gaschromatografie en massaspectrometrie), biochemie en een snufje industriële chemie — dat is voorgaande jaren wel eens anders geweest. Opvallend afwezig was een vraag over polymeren. Wel was er een vraag over eiwitten en eigenlijk zijn eiwitten ook gewoon polymeren, dus misschien moet ik niet zo zeuren.

De vraag “slechte smaak” over het brouwen van bier vond ik leuk, al was opgave 6 voor veel scholieren waarschijnlijk een beetje te hoog gegrepen. De biochemie vraag “PKU” vond ik dan op sommige punten wel verdacht veel op een biologie-examen lijken, met name opgave 21 en 22. Opgave 23 vond ik echt té flauw: dit soort vragen mag wat mij betreft voortaan achterwege blijven.

Desondanks vond ik dat het niveau van het gehele examen hoog lag. Volgens mij vonden de scholieren dat ook: op moment van schrijven zijn er bij het LAKS al zo’n 5000 klachten binnengekomen, ongeveer evenveel als voor natuurkunde en Nederlands. Ik ben dus zeer benieuwd naar de normering.

Waar ik ook benieuwd naar ben, is hoe ík het examen heb gemaakt. Ik heb geen leraar scheikunde meer die het voor me nakijkt, dus bij dezen een oproep aan alle (eventueel aanstaande) scheikundeleraren: wie wil mijn antwoorden nakijken? Ik heb mijn uitwerkingen ingescand en je vindt ze hier (PDF). Mijn dank is groot!

Voor wie het examen ook wil maken: de opgaven, uitwerkbijlage, correctiemodel en bijbehorende aanvulling.

Serie: Breaking Bad

Rondstruinend over het grote Internet kwam ik bij een serie terecht die ik nog niet kende én die over scheikunde ging. Dit keer geen politiek correcte, informatieve, populairwetenschappelijke documentaire van de BBC, maar een knap staaltje fictie. De serie, Breaking Bad, gaat over scheikunde docent Walter White, bij wie terminale longkanker wordt geconstateerd. Om de toekomst van zijn familie op financieel gebied veilig te stellen en omdat de verzekering de kosten voor de behandeling niet dekt, besluit Mr. White met een oud student een harddrug te gaan maken en verkopen. Ze maken methamfetamine, beter bekend onder de namen meth en crystal meth. Een noot van de SJs: vieze drug, niet proberen. Bekijk het filmpje hieronder voor een voorproefje.

De serie is nu bezig in haar derde seizoen en is onder meer bekroond met vier Emmy Awards. Ik heb seizoen één inmiddels gekeken en vind de serie erg goed, al is hij in het begin wel wat deprimerend. Daar staat tegenover dat de chemie in de serie grotendeels lijkt te kloppen. Grotendeels, want in onderstaand filmpje heb ik tóch een foutje kunnen ontdekken. Herken jij hem?

Vanavond op BBC2: The Story of Science

De BBC, de publieke omroep van het Verenigd Koninkrijk, maakt naar mijn mening prachtige documentaires. Wereldberoemd zijn bijvoorbeeld Planet Earth en Life. Meer in de hoek van de scheikunde vinden we Chemistry: A Volatile History (waar we al eerder over schreven) waarin theoretisch fysicus Jim Al-Khalili uit de doeken doet hoe de elementen van het periodiek systeem zijn ontdekt.

De BBC zendt nu wéér een mooie zesdelige documentaire uit getiteld The Story of Science: Power, Proof and Passion. Bekijk onderstaand filmpje voor een voorproefje.

Presentator Michael Mosley, die zelf geneeskunde studeerde, gaat in de serie na hoe prangende vragen in de wetenschap werden beantwoord. Aflevering één draaide om de vraag “What is out there?” en ging na hoe men er bijvoorbeeld achter kwam dat de aarde niet het middelpunt van ons zonnestelsel is. In aflevering twee stond de vraag “What is the world made of?” centraal. Deze aflevering had een meer scheikundig tintje en vertoonde enige overeenkomst met de serie “Chemistry: A Volatile History.”

Aflevering drie gaat om de vraag “How did we get here?” en wordt vanavond (dinsdag 11 mei) om 22.00 uur uitgezonden op BBC 2. Hieronder alvast een voorproefje. Volgende week dinsdag is er weer een aflevering.