Het gezag van de witte jas

Dit bericht werd geschreven naar aanleiding van deze columnwedstrijd

Soms vraag ik me wel eens af hoe mensen dat nou zien. Dan zien ze zo’n man in een reclame met een witte jas aan. Hij zegt dan zo dat hij bij een bedrijf werkt met IQ en raadt u allemaal dingen aan. En wij geloven hem, omdat hij een witte jas aan heeft.

Die witte jas, die doet-et hem. Ik heb er ook zo eentje, maar die durf ik niet zo goed mee naar buiten te nemen. Ook heb ik er een bijpassende bril bij, maar die dwingt juist het omgekeerde van respect af. Behalve chemici en apothekers zijn ook andere beroepsgroepen die een witte jas gebruiken: huisartsen, dierenartsen en ziekenhuispersoneel. Technici en fietsenmakers en dergelijke hebben juist geen mooi wit aan, maar blauw of grijs.

Van een professor hoorde ik eens een anekdote over hoe een dierenarts eiste dat zijn (niet-academisch geschoolde) assistent géén witte jas aan zou trekken. Hij had er namelijk al eentje en dat zou verwarring opleveren. Hij bedoelde eigenlijk dat de witte jas alleen voor mannen is met “dr.” of “prof.” voor hun naam. Ik moet daar een beetje van walgen, maar hij heeft niet helemaal ongelijk. De meeste mensen verwachten ook dat de meneer met de witte jas alles weet. De witte jas is de autoriteit. De witte jas veinst IQ.

Lang verhaal kort: ik ga mijn bevlekte, niet meer zo maagdelijke jas aantrekken. Ik ga straks naar een laboratoriumruimte waar bijna alleen maar mensen werken zonder “dr.” of “prof.” voor hun naam. Hier gelooft men niet zo in het gezag van de witte jas.

Gevaarlijk werk

Dat scheikunde gevaarlijk kon zijn, is bekend. Het was nog niet lang geleden dat de gemiddelde levensverwachting van een (organisch) chemicus significant lager lag dan die van de gemiddelde arbeider. Toch zijn er nog steeds verschrikkelijk grote gevaren in en op het lab te vinden. Daarom: bril op, labjas aan en ogen niet in je zak.

Het populaire nerd-tijdschrift WIRED magazine heeft een lijst opgesteld van de meest fantastische én gevaarlijkste wetenschappelijke beroepen. Eerst even de lijst:

  1. Astronaut
  2. Biosafety Level 4 laborant
  3. Orkaanjager
  4. Artsen Zonder Grenzen mobiel laborant
  5. Aandrijvings-ingenieur
  6. Bèta-student (master en PhD)
  7. Vulcanist
  8. Bioloog

Leg goed op: als chemici komen wij op twee plaatsen. Op 2 staat een vriendin van me, die in een lab werkt waar HIV wordt onderzocht en op 6 sta ikzelf. Wat Amerikanen grad students noemen, zijn hier in Nederland master- en PhD-studenten (aio’s). “Zelfs het meest saaie wetenschappelijke werk kan gevaarlijk zijn als je niet weet waar je mee bezig bent. Grad students over de hele wereld lopen constant het risico om het te verkloten.”

Met dit korte bericht wil ik maar zeggen: zoek uit met wat voor chemicaliën je werkt en doe altijd je labbril op. Als je geen professional bent, ben je in gevaar.

De volledige, Engelse lijst vind je hier.