We kregen de vraag “wat is nou een leuk onderwerp voor een profielwerkstuk over scheikunde?” Natuurlijk zijn wij de beroerdste niet, dus hier een lijstje met leuke experimenten — dat vinden wij in ieder geval — waar goed een profielwerkstuk omheen te bouwen is.
Synthese (maken)
Hoewel bovenstaande onderwerpen onder “maken” staan, betekent dat niet dat je helemaal niets hoeft te meten. Als je iets hebt gemaakt, wil je daarna ook weten hoe zuiver het is. Denk bijvoorbeeld aan analyses met infraroodspectroscopie, gaschromatografie, dunnelaagchromatografie of NMR.
Analyse (meten)
- Oppervlaktespanning / kritische micel concentratie bepalen (denk ook aan dingen als zeep, teflon, speciale planten)
- Chemiluminescentie: werking van luminol, katalysatoren hiervoor vergelijken
- Bepalen aspartaamgehalte in frisdranken
- Bepalen cafeïnegehalte in koffie, thee, cola, …
- Bepalen theobromine/cafeïne in chocolade
- Bepalen alcoholgehalte in zelfgebrouwen bier (of wijn)
- Bepalen ijzer-, chroom-, aluminium-, koper-, nikkel-, calcium-, magnesium-, natriumgehaltes, etc in voeding, staal of leidingwater
- Bepalen fosforzuurconcentratie in cola, fanta en andere dranken
- Aantasting van tanden door cola of andere zure dranken
- Bepalen nicotinegehalte in sigaretten(rook) of nicotinekauwgom
- Bepalen capsaïcinegehalte in verschillende soorten rode peper
- Bepalen kininegehalte in tonic
- Bepalen fluoridegehalte in tandpasta
- Maken van/onderzoek naar zonnebrandcreme
- Kleuren in vuurwerk
- Viscositeit
Bepalingen van biologisch actieve stoffen zoals cafeïne of aspartaam kun je ook goed combineren met een onderzoek naar de werking/bijwerkingen ervan, bijvoorbeeld als je je profielwerkstuk zowel over scheikunde als biologie doet. Dat geldt ook voor de synthese van pijnstillers.
Er zijn ook dingen die je vooral niet moet doen:
- ‘Onderzoek naar DNA’: te algemeen en te lastig
- ‘Onderzoek naar kanker’: idem
- Ingewikkelde (meerstaps) syntheses
- Onderzoek naar explosieven
- Het Miller-Urey experiment
- Onderzoek naar stamcellen
Zorg dat je jezelf gerichte vragen stelt. Een vraag zoals “wat zijn de effecten van feromonen?’’ is te algemeen. Het aantal feromonen is te groot om op te noemen, en ze hebben allemaal verschillende effecten. Hoe kun je zo’n vraag dan ooit beantwoorden?
Tot slot: wanneer je er niet uit komt, je toffe experiment niet op school kunt uitvoeren of je een analyse niet op school kunt doen, neem contact op met de profielwerkstukken hulp Scheikunde aan de Universiteit Utrecht of check google voor een universiteit in de buurt. Ze helpen graag!
edit: omdat dit bericht zo populair is, hebben we een speciale profielwerkstuk-pagina met meer en uitgebreidere suggesties aangemaakt.