Het gaat hard met de uitbreiding van het Periodiek Systeem der Elementen. Twee jaar terug berichtten we nog dat element 112, copernicium (Cn), officieel werd erkend. Even later waren daar de berichten die het bestaan van het nog naamloze element 114 bevestigden. Dit jaar werden zowel element 114 als 116 officieel erkend door de IUPAC. Bij erkenning door de IUPAC, hoort ook het geven van een naam aan de elementen.
Beide elementen zijn ontdekt door een samenwerking tussen een Russisch en een Amerikaans onderzoeksinstituut, namelijk het Joint Institute for Nuclear Research in Dubna en het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië. De namen die nu zijn voorgesteld door de ontdekkers zijn flerovium (Fl) voor element 114 en livermorium (Lv) voor element 116. Flerovium is vernoemd naar de oprichter van het Russische onderzoeksinstituut (Georgi Flerov), terwijl livermorium is vernoemd naar de oprichter van het Amerikaanse instituut (Lawrence Livermore).
Bekijk in onderstaand filmpje het commentaar van Professor Poliakoff op de naamgeving van de twee elementen.
De naamgeving van de twee elementen is nog niet definitief. De komende vijf maanden mag iedereen zijn commentaar indienen bij de IUPAC, waarna de IUPAC de namen nog kan aanpassen. Bij de naamgeving van Copernicium werd er bijvoorbeeld een kleine wijziging doorgevoerd: het voorgestelde symbool was Cp, maar om verwarring te voorkomen, is het uiteindelijk Cn geworden. Bij flerovium en livermorium lijkt de kans op grote wijzingen klein, maar wacht voor de zekerheid dus even met het bestellen van een nieuw periodiek systeem.
Om bij te komen van alle drukte van CHAINS, een mooi filmpje van de Open University ter ontspanning. In dit filmpje worden verscheidene beroemde gedachte-experimenten, zoals Schrödingers kat en de tweelingen-paradox, uitgelegd in 60 seconden. Natuurwetenschap, uitgelegd in duidelijke taal. Van dit soort filmpjes zouden er meer moeten zijn.
Zoals ik een tijdje geleden hier aankondigde begint morgenochtend het congres CHAINS 2011. Dat is hét Nederlandse scheikundecongres en zal de komende drie dagen plaatsvinden. Er komen per dag meer dan duizend bezoekers en ik ben door de organisatie NWO-CW gevraagd om live verslag te doen van het congres. Eerder schreef ik in aanloop naar het congres, al een blog op de site van CHAINS. Hier op de Scheikundejongens-blog zal ik de komende drie dagen bijhouden wat er te doen is, foto’s uploaden en het heetste nieuws verslaan. Je kan me ook volgen op Twitter: @AldoGMB of via #chains11.
Woensdag 30 november: De laatste congresdag
16.30h — Ik ga naar huis. Het was een prachtig congres maar nu ben ik echt gesloopt. Volgend jaar weer.
15.45h — Uitreikingen van de posterpresentatie-prijzen. En zoals dat gaat met dat soort uitreikingen, verslapt de aandacht in de zaal. Posters uit verschillende thema’s krijgen een prijs. De jury is zoals gebruikelijk lovend over de kwaliteit van de posters en de presentaties. Tot slot wordt iedereen die mee heeft geholpen aan het congres van harte bedankt. Ik ben zelf ook erg tevreden. Mijn eerste echte grote congres. Geweldig. Perfect.
14.40h — De closing lecture van Avelino Corma gaat over anorganische chemie en katalyse. Dat mag ook wel, want de meeste keynote lectures hadden een keihard biochemisch thema. Ik heb eens rondgevraagd en schattingen naar hoeveel biochemici er in Nederland zijn, zijn rond de 30–40%. Krap zes van de negen praatjes was biochem en dat viel meerdere mensen op.
13.35h — De laatste heerlijke lunch. Men is duidelijk een beetje moe. De koffie is niet aan te slapen. Drie dagen congres is lang en het feest van gisteravond heeft ook z’n tol geëist. Ondanks dat niemand klaagt, heb ik al wel iemand in slaap zien vallen boven haar lunch. Snap ik wel een beetje. De lounge is ook wel heel erg chill.
11.30h — Vanochtend zijn de laatste parallelle presentatiesessies. Over twee uur zijn er 128 parallelle praatjes gegeven. Een enkele presentatie de afgelopen paar dagen was echt ronduit slecht, maar deze vier zijn heel erg goed. Toegegeven, ze sluiten ook wel goed aan op m’n eigen interesse.
09.00h — De wake up call van vandaag zal ik later hieronder embedden. Een overzicht van de tweede congresdag.
08.55h — ’s Ochtends in de ontbijtzaal van het hotel kom ik prof. Chad Mirkin tegen. Zo zit ik rustig aan m’n bammetje, en zo schud ik zijn hand. Wow.
Ruim anderhalf jaar geleden schreven we een stukje over het probleem met de kilogram. Kort samengevat is de kilogram de énige eenheid die nog is gedefinieerd aan de hand van een fysiek object: ergens in Frankrijk ligt een blok van platina/iridium, en dat blok is per definitie exact één kilogram. Gaat dat ding stuk, dan hebben we een probleem, want we kunnen er niet meer eentje bijmaken: we weten dan immers niet meer wat een kilogram moet zijn.
Een oplossing is gelukkig in zicht en komt voort uit de constante van Avogadro. Nu wordt de constante van Avogadro experimenteel gemeten, aan de hand van de definitie van de kilogram. Het plan is om dit om te draaien: zet de constante van Avogadro vast en bepaal daaruit wat één kilogram is.
Ook in Groot-Brittanië speelt dit probleem. Daar gebruikt men niet de kilogram maar de pond als eenheid van massa. Ook die is gedefinieerd aan de hand van een klompje metaal dat ergens in een kluis in London ligt. Normaal gesproken krijgt niemand die te zien, laat staan dat iemand hem mag vasthouden, maar voor The Professor van de Periodic Videos werd een uitzondering gemaakt. Bekijk het filmpje hieronder.