Welkom flerovium en livermorium!

Het gaat hard met de uitbreiding van het Periodiek Systeem der Elementen. Twee jaar terug berichtten we nog dat element 112, copernicium (Cn), officieel werd erkend. Even later waren daar de berichten die het bestaan van het nog naamloze element 114 bevestigden. Dit jaar werden zowel element 114 als 116 officieel erkend door de IUPAC. Bij erkenning door de IUPAC, hoort ook het geven van een naam aan de elementen.

Beide elementen zijn ontdekt door een samenwerking tussen een Russisch en een Amerikaans onderzoeksinstituut, namelijk het Joint Institute for Nuclear Research in Dubna en het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië. De namen die nu zijn voorgesteld door de ontdekkers zijn flerovium (Fl) voor element 114 en livermorium (Lv) voor element 116. Flerovium is vernoemd naar de oprichter van het Russische onderzoeksinstituut (Georgi Flerov), terwijl livermorium is vernoemd naar de oprichter van het Amerikaanse instituut (Lawrence Livermore).

Bekijk in onderstaand filmpje het commentaar van Professor Poliakoff op de naamgeving van de twee elementen.

De naamgeving van de twee elementen is nog niet definitief. De komende vijf maanden mag iedereen zijn commentaar indienen bij de IUPAC, waarna de IUPAC de namen nog kan aanpassen. Bij de naamgeving van Copernicium werd er bijvoorbeeld een kleine wijziging doorgevoerd: het voorgestelde symbool was Cp, maar om verwarring te voorkomen, is het uiteindelijk Cn geworden. Bij flerovium en livermorium lijkt de kans op grote wijzingen klein, maar wacht voor de zekerheid dus even met het bestellen van een nieuw periodiek systeem.

Welkom Uuq en Uuh!

Het Periodiek Systeem der Elementen is weer uitgebreid. Werd in 2009 element 112 nog toegevoegd — inmiddels bekend onder de naam Copernicium (Cn) — nu zijn elementen 114 en 116 officieel erkend door de International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) en de International Union of Pure and Applied Physics (IUPAP). Op dit moment staan deze elementen nog in het periodiek systeem onder hun systematische benameningen, ununquadium en ununhexium met afkortingen Uuq en Uuh, maar de ontdekkers mogen hun creaties nu een echte naam gaan geven.

Beide elementen zijn voortgekomen uit dezelfde samenwerking tussen een onderzoeksinstelling in Rusland en de VS, het Joint Institute for Nuclear Research in Dubna en het Lawrence Livermore National Laboratory in Californië. Element 114 is gemaakt uit de fusie van calcium (20 protonen) met plutonium (94 protonen), volgens 48Ca + 242Pu → 287Uuq. Voor element 116 gebruikte men eveneens calcium, maar dan samen met curium (96 protonen), volgens 48Ca + 245Cm → 291Uuh.

In onderstaand filmpje legt The Professor van Periodic Videos uit hoe de erkenning van elementen 114 en 116 precies is gegaan, en hoe het zit met de nog ‘ontbrekende’ elementen 113, 115, 117 en 118. Ook geeft hij nog een mooie suggestie voor een naam voor een van de elementen.

Hoe vinden jullie dat de nieuwe elementen genoemd moeten worden?

Lees meer op Sciencebase

De papa van Copernicium

Nikolaus_KopernikusRecentelijk schreven we al dat element 112 eindelijk officieel was erkend door de IUPAC, en dat als naam copernicium was voorgesteld, ter ere van Nicolaus Copernicus. De voorgestelde afkorting was “Cp”, maar daarover was men het niet geheel eens: Cp wordt in de organische chemie veel gebruikt voor cyclopentadienyl groepen (C5H5) en dat zou misschien verwarring geven, al valt daarover te twisten gezien het aantal geproduceerde atomen copernicium op één hand te tellen is. Een ander punt van kritiek is dat “Cp” ooit was voorgesteld als afkorting van element 71, destijds casseiopeium genoemd. Tegenwoordig staat element 71 echter bekend als lutetium, kortweg “Lu”. De UIPAC heeft echter als regel dat ooit voorgestelde namen, niet voor andere elementen mogen worden gebruikt, dus er komt een nieuwe afkorting voor copernicium: Cn.

Maar dat terzijde, er is namelijk nóg belangrijker nieuws te melden. Het bestaan van element 114 is namelijk bevestigd. Aangezien dit element (nog) niet erkend is door de IUPAC, heeft het nog de weinig spannende, systematische naam ununquadium en “Uuq” als afkorting. Maar, omdat element 114 via alfa-verval (uitzending van een heliumkern) vervalt in copernicium, is hiermee wel de papa van copernicium gevonden!