Twee weken geleden belde een vriend van me: hij wilde graag een experiment doen, maar hij had wat hulp nodig. En een lab. En de chemicaliën. En het moest binnen een week. Op het eerste gezicht een goed idee, toch?
Vorige week op een feestje drukte een chemicus mij een krantenknipsel in de handen. Voor de wat jongeren onder ons: vroeger werd het nieuws éénmaal per dag op papier gedrukt en daarna rondgebracht. De aanbieder van het uitgeknipte stukje papier wist me niet te vertellen wanneer het gedrukt was maar de advertenties op de achterkant van het knipsel waren bizar. De aangeboden goederen werden van de hand gedaan voor bedragen met een vreemde eenheid. Den gulden.
Het knipsel beschreef een website die opgericht is in 1997. Bizarre Labs zegt een museum te zijn voor klassieke doe-het-zelf experimenten. De webstek won verschillende prijzen, maar allemaal in het vorig millennium (toen Yahoo! nog hip was en het Internet nog een vrachtauto). Desalniettemin heb ik me kansloos lang vermaakt met alle experimenten die er te vinden zijn.
Ik kan hier lang of kort over zijn, maar ik stel voor dat je zelf een kijkje neemt. Fantastische nostalgische gevoelens maakten zich van mij meester, aan een stijl waarin websites gelukkig niet meer worden gemaakt. Klik snel door naar de categories pagina voor veel experimenten die je, zo wordt beloofd, thuis in je eigen keuken kan uitvoeren. Maar je scheikundedocent wil er vast wel een aantal in de les doen.
Bedankt voor de tip, pappa van Anne
Je verwacht het misschien niet, maar ook de Scheikundejongens vervelen zich wel eens. Vooral op de vrijdagmiddag. Ter leering ende vermaeck worden er dan de inmiddels beruchte vrijdagmiddag-experimenten uitgevoerd waarbij op grondige wijze hypothesen worden getoetst.
Eén zo’n hypothese kwam ter sprake tijdens de koffiepauze en had te maken met de één- en twee-euromunten. De €1 en €2-munten bestaan allebei uit twee verschillende delen, een ring en een centrum, die uit twee verschillende materialen zijn gemaakt. De €1-ring en het €2-centrum zijn gemaakt van een nikkel-messing legering (75% koper, 20% zink, 5% nikkel), terwijl het €1-centrum en de €2-ring gemaakt zijn van een koper-nikkel legering (75% koper, 25% nikkel). Als deze twee legeringen groot verschil in uitzettingscoëfficiënt (de mate waarin het materiaal uitzet bij verandering van temperatuur) zouden hebben, moet het mogelijk zijn om door sterk te verwarmen bij één van de twee munten de twee delen van elkaar te scheiden.
Dat wilden de Scheikundejongens wel eens proberen.
De benodigdheden:
