Een elementair quizje

Welkom in het nieuwe (academische) schooljaar. Sinds maandag zie ik steeds meer fresh meat dus het zal wel weer zo laat zijn. Sommige mensen hebben in de zomer lekker doorgewerkt, dus kunnen met frisse moed weer beginnen aan een nieuwe serie Scheikundejongens. Uw portie scheikunde, in hapklare brokken, elke maan-, woens- en vrijdag.

We beginnen rustig, met een quizje waarop ik werd geattendeerd door mijn favoriete wiskundige. De quiz stond NRC Handelsblad (21 augustus 2010) en antwoorden konden ingestuurd worden tot vorige week woensdag. Supersorry.

Ik had ze alle acht in een verdacht korte tijd (maar ik houd ook wel van een goeie woordgrap), dus ik daag jullie uit. Als je op de afbeelding klikt, wordt hij groter. Wil je hieronder antwoord geven en ben je geen klootzak? Zet dan even [spoiler]-tags om je antwoord.

Dank voor de tip Ionica.

Moss – I like the Chemistry

De Scheikundejongens houden wel van goeie muziek. De Amsterdamse band Moss heeft een heerlijk (debuut!)album genaamd “Never Be Scared/Don’t Be A Hero”. Een van de leukere dingen aan deze band is dat ze helemaal niet zo Nederlands klinken. Niet dat dat iets slechts is, maar ze zijn zo goed dat ze voor een 3VOOR12AWARD genomineerd zijn.

In deze turbulente periode van zon, vakantie en veel chemisch onderzoek, laten we jullie graag meegenieten onze summer vibes. Een mooie live opname van hun nieuwe single, een nummer dat op ons op’t lijf is geschreven.

Wat vinden jullie ervan?

Drank onder een microscoop

Dat drank en scheikunde goed samengaan, wist de grondlegger van het Periodiek Systeem der Elementen, Dmitri Mendeleev, ons al te vertellen — alhoewel alcohol drinken op het lab natuurlijk uit den boze is. Toch is drank op het lab wel nuttig, want je blijkt er de meest prachtige plaatjes mee te kunnen maken. En daar hebben de onderzoekers achter BevShots hun werk van gemaakt. Hieronder zie je een voorbeeld van een van hun kunstwerken.

© BevShots

Hoe komt BevShots tot deze prachtige, bijna psychedelische plaatjes? Door veel te experimenteren met drank, natuurlijk. Om te beginnen nemen ze een voorwerpglaasje met daarop een beetje van hun favoriete drankje — bij het plaatje hierboven is dat stout. Dat laten ze vervolgens rustig drogen, oftewel het water en de ethanol verdampen. Hierbij ontstaan kristalletjes van verscheidene stoffen in de drank. Ik gok dat hierbij vooral koolhydraten belangrijk zijn.

Het voorwerpglaasje met het opgedroogde drankje wordt vervolgens bekeken — waarschijnlijk onder een polarisatiemicroscoop — maar hier blijkt BevShots niet al te veel over kwijt te willen. Dat is natuurlijk het geheim van de smid. Het geheim van polarisatiemicroscopie is dat, wanneer een materiaal in verschillende richtingen een verschillende brekingsindex heeft (dubbelbreking), het oplicht. Vaak ontstaan hierbij als gevolg van interferentie, ook nog allerlei kleuren. Als je een zonnebril hebt met polariserende glazen, heb je vast wel eens bij spiegelende autoruiten de kleuren van de regenboog gezien. Dit is hetzelfde effect. Materialen met een gelijke brekingsindex in alle richtingen lichten niet op onder een polarisatiemicroscoop. Polarisatiemicroscopie wordt overigens veel gebruikt voor het bestuderen van mineralen en vloeibare kristallen.

Hieronder zie je nog een aantal van de kunstwerken van BevShots. Klik voor een grotere afbeelding.

De kunstwerken van BevShots zijn te bestellen op hun site in allerlei formaten. Het is dat ik nog lang niet jarig ben, want anders had ik het wel geweten. Voor op je lijstje dus. Proost!

Hoe wetenschap werkt: de ITER

Ik ben er van overtuigd dat alle soorten wetenschap begrijpelijk uitgelegd kunnen worden. Natuurlijk kan dit ten koste gaan van details omdat die de uitleg alleen maar moeilijker maken. De Scheikundejongens proberen begrijpelijk én netjes te blijven.

Hier een korte en krachtige uitleg over hoe de International Thermonuclear Experimental Reactor (ITER) werkt. Kosten noch inspiratie zijn gespaard gebleven om de lezer een inzicht te geven waar hij de rest van de met zon overgoten dag nog lang over kan napraten. Met geveinsde trots presenteren wij u: Een Wetenschapsmachine.

Afbeelding van The Onion, via Chemistry Blog

Update: oeps, waar ik ‘LHC’ schreef, bedoelde ik natuurlijk ‘ITER’. Aangepast. Dank voor de tip, Niek.

Toneelstuk Kopenhagen speelt weer

Ruim een jaar geleden schreef ik mijn derde bericht op de Scheikundejongens over het toneelstuk Kopenhagen. Een goeie vriend nodigde me uit om daarheen te gaan met de woorden: “De toegangsprijs staat vast, de inhoud is daarmee volledig ongedefinieerd. Zin om mee te gaan?”. Vijftien maanden later (een paar dagen geleden) kreeg ik een mailtje van het Nationaal Toneel:

Beste Scheikundejongens (& meisjes!),

Van 31 aug t/m 18 sept 2010 spelen wij de succesvolle voorstelling Kopenhagen nogmaals. Deze is dan exclusief te zien in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Op jullie website is al eerder een zeer positieve recensie verschenen. Kunnen jullie de herneming van Kopenhagen onder de aandacht brengen?

Jongeren onder de 26 kunnen voor 11 euro naar de voorstelling!

Ik hoor heel graag wat de mogelijkheden zijn.

Groet,
Dieke

het Nationale Toneel

Zeker een aanrader. Ik herinner me nog dat het goed bezocht werd en dat ik enorm heb gelachen om de verborgen grappen. Wat ik me ook goed kon herinneren, is dat alle cultuurjuppen die om me heen zaten niet begrepen waar ik zo hard om lachte.

Ik zag Kopenhagen in een “intieme” zaal van de Utrechtse Stadsschouwburg, maar deze keer speelt het stuk alleen in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De voorstelling wordt gespeeld vanaf 31 augustus tot 18 september 2010, dus als de zomervakantie net voorbij is. Kaarten bestellen kan hier. Ik wil er zeker nog eens naartoe, dus ik nodig iedereen van harte uit om mee te gaan. Wanneer gaan we?

NB. Een uitgebreide beschrijving van de inhoud van het toneelstuk lees je hier.