Twee weken geleden belde een vriend van me: hij wilde graag een experiment doen, maar hij had wat hulp nodig. En een lab. En de chemicaliën. En het moest binnen een week. Op het eerste gezicht een goed idee, toch?
Ach ja, de verborgen schatten van YouTube. Hier hebben we er eentje. Een schoolvideo uit de jaren 1976 over zwavelzuur, voorzien van commentaar door John Cleese. Het filmpje is geupload in mei dit jaar met de vriendelijke toestemming van Akzo Nobel / ICI.
In het Engelstalige filmpje volgen we een typisch Britse detective die veel referenties maakt naar Sherlock Holmes en diens auteur. De detective heeft natuurlijk een hond bij zich want tegen jezelf praten is ook maar zozo. Die lieve schoolkindertjes moesten in de jaren ’70 natuurlijk al die LSD-verleidingen weerstaan, dus een rolmodel dat hardop in zichzelf praat zou fout zijn. Zelf vind ik het filmpje erg leuk, maar dat ligt natuurlijk vooral aan de commentator en zijn ‘stiekeme’ gastrol in het avontuur.
Disclaimer: ik heb geen technische scheikunde gestudeerd dus ik heb werkelijk geen idee hoe verouderd de systemen zijn die uitgelegd worden. Maar, het YouTube-bijschrift stelt met olijke zekerheid dat het filmpje nog altijd op scholen in het Verenigd Koninkrijk vertoond wordt. Toegegeven, het is een erg goed verhaal, maar ik zou me kunnen voorstellen dat er scholieren zijn die de veroudering van het filmpje op zouden merken. Vooral als de docent hiervoor speciaal de VHS recorder af moest stoffen.
Bonusvideo over Oleum hier. Gemaakt door een amateuristische sukkel omdat hij verkeerde handschoenen draagt, z’n ballonpipet ondersteboven houdt en hij in z’n eentje in een lab (of nog erger, thuis?) werkt.
Tip via Sciencebase
Deze week zijn er in Nederland studentenprotesten tegen de bezuinigingen van ruim 1 miljard euro op het hoger onderwijs (HBO en WO). Vanaf afgelopen maandag tot vandaag worden er in Utrecht, Groningen en Amsterdam achtereenvolgens studiemarathons gehouden en komende vrijdag gaan studenten én docenten uit het hoger onderwijs massaal protesteren op het Malieveld in Den Haag. Op moment van schrijven hebben zich al meer dan 11.000 studenten aangemeld voor deze manifestatie. Maar wat zijn dan die plannen waar we tegen protesteren?
Ter verduidelijking: als je bachelor 3 jaar duurt en je master 2 jaar, dan mag je 4 jaar over je bachelor en 3 jaar over je master doen zonder extra te gaan betalen. Echter, doe je 5 jaar over je bachelor en twee jaar over je master, dan ben je wel de pineut en betaal je één jaar € 3000,- extra.
Deze maatregelen komen nog bovenop de eerder aangekondigde maatregelen die een tweede studie fors duurder maken. Hoeveel duurder precies hangt af van de opleiding en instelling. Een tweede bachelor in bèta of biomedische richting aan de UU gaat bijvoorbeeld € 9.385,- kosten, terwijl een tweede master in diezelfde richting € 17.700,- gaat kosten. En dan te bedenken dat ik genoeg docenten en professoren ken, die wel (vakken bij) een tweede opleiding gevolgd hebben.
Helaas is het niet zo moeilijk om studievertraging op te lopen. Een bestuursjaar, commissiewerk binnen je studievereniging, een tweede studie, extra vakken volgen bij een andere opleiding, een stage in het buitenland, spelen voor chemiepolitie, een aanstelling als studentassistent: ze leveren allemaal belangrijke ervaring op, maar ze zijn tegelijk een garantie dat je in meer of mindere mate vertraging oploopt. Tot nu toe was dit nooit een groot probleem, maar studenten die wat extra’s doen wordt het nu wel lastig gemaakt, terwijl het bedrijfsleven zit te springen om mensen met bestuurservaring. En dan moeten we ook nog een bijbaantje zoeken om ons onderwijs te bekostigen? O ja, in Zweden is het hoger onderwijs trouwens helemaal gratis.
Mogen we onze minister-president er ook aan herinneren dat hij 7 jaar over zijn studie geschiedenis heeft gedaan? En dat Maxime Verhagen daar zelfs 11 jaar over deed?
Ik ben me er van bewust dat er ook studenten zijn die teveel zuipen daardoor te lang over hun studie doen. Natuurlijk moet dat wél tegen worden gegaan, bijvoorbeeld met strengere bindende studieadviezen. Maar van de voorgestelde maatregelen zijn ook enthousiaste studenten ten onrechte de dupe. Dus teken de petitie en kom protesteren!
Vorige week schreef ik iets over het schandaal van de Radboud Universiteit Nijmegen: een playboy-model in een plat, door de overheid gesubsidieerd filmpje. Het trekt inderdaad aandacht, maar ik hoop niet dat middelbare scholieren voor zulke promotie zullen vallen. Een ander filmpje dat ik toen liet zien was voor bachelorstudenten. Erg droog, amateuristisch zelfs, maar de boodschap was wel duidelijk.
Twee slechte voorbeelden van hoe een universiteit of studie zich kunnen promoten. Sensatielust en langdradigheid. Ik vind het om te huilen. Maar hoe moet het dan wel?
Laten we eens naar wat vergelijkbare instituten kijken. En laten we direct met mijn grote voorbeeld beginnen. De “I love the whole world” campagne van Discovery Channel:
(Stephen Hawking!) …en het vervolg:
Heb je nou geen kippenvel? Lieve mensen die dingen promoten, kijk deze video’s gerust een paar keer terug, want jullie kunnen hier zóveel van leren. Het is catchy, het heeft gevoel en er zit zelfs meer informatie in dan je op het eerste gezicht zou denken. Maar hier hield het niet op, nee nee, Discovery Channel nodigde iedereen uit om zelf een filmpje te maken en die op YouTube te zetten. Een grotere viral kan ik zo snel niet verzinnen, want zelfs de xkcd en zijn lezers deden mee (hier en hier). And that’s big.
Waar ik me ook mateloos aan erger is de suffe pornomuziek op de achtergrond van het UU-filmpje. Kan daar niet gewoon échte muziek onder? Iets dat niet iedereen kent, maar wel aanspreekt. Een ander, vergelijkbaar voorbeeld: The Science Channel.
Dat moet toch veel meer mensen aanspreken? Of om de betekenisloze beelden van de Radboud-filmpje nog maar eens aan te vallen. Waar ging dat over? Met die storende televisie en die suffe professor. Dat geeft toch geen leuk beeld van wetenschap? Als je een boodschap over wil brengen, moet je laten zien hoe het echt zit. En dat betekent nou weer niet dat je het hoeft te overdrijven. Een voorbeeld om te laten zien dat animaties betekenis kunnen hebben. Het grote chemie-concern DuPont wilde eens overbrengen hoe zij het liefst wetenschap zien:
Lieve promotoren, kunnen jullie hier iets mee? Allemaal filmpjes over superdroge wetenschap. Allemaal willen ze duidelijk maken dat wetenschap om gevoel gaat, alles-omvattend is en iedereen kán boeien. Dames en heren: zet’m op.
Ik schaam me er eigenlijk voor dat ik om het volgende grapje wel een beetje moest lachen. Neemt niet weg dat ik hem graag met jullie deel.
Two atoms are taking a walk. Says the one atom to the other:
“I think I just lost an electron.”
Says the other:
“Are you sure?”
Says the first:
“Yep, I’m positive.”
En een vrouw onvriendelijk grapje waarvan we ons distantiëren. Ik blijf er overigens bij dat er veel meer leuke wiskundegrappen zijn dan scheikundegrappen. Kan iemand me uitleggen hoe dat komt? Of een tegenvoorbeeld geven?
Voor meer dingen om je voor te schamen: de legendarische benzeengrappen en de oplossing.